• کاشت حلزون :

کاشت حلزون نام عمل جراحی است که در طی آن پروتزی الکترونیکی برای بازیابی شنوایی در گوش فرد کار گذاشته می شود ، این افراد معمولا دارای کاهش شنوایی حسی عصبی عمیق هستند که در اثر بیماریهای گوش داخلی ایجاد شده است .

در این عمل جراحی، جراح فوق تخصص بیماریهای گوش، قسمتی از دستگاه را در گوش داخلی می کارد این روش به بیماران با کاهش شنوایی شدید یا کری امکان شنیدن و زندگی بهتر می دهد .

• مشخصات دستگاه :

دستگاه کاشت حلزون دو بخش داخلی و خارجی دارد بخش گیرنده یا محرک در استخوان گیجگاهی سر پشت گوش و زیر پوست کاشته می شود و الکترود آن به درون حلزون در گوش داخلی هدایت می شود بخش خارجی که پردازشگر صوت است و صدا را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند ، در بیرون و پشت گوش فرد از روی پوست با کمک خاصیت آهنربایی به بخش گیرنده که زیر پوست است متصل می شود .

• تفاوت دستگاه کاشت حلزون با سمعک در چیست ؟

این دستگاه از سمعک بسیار متفاوت است و اصولا برای افرادی مناسب است که سمعک برای آنها فایده ای نداشته است ، بهترین هدف از کاشت حلزون ، تحریک مستقیم عصب شنوایی برای بهبود شنوایی و درک گفتار است .

چطور می توان فهمید که کودک یا فرد بزرگسالی کاندیدای کاشت حلزون است ؟

قدم اول ویزیت توسط متخصص گوش و حلق و بینی و انجام تست های مناسب شنوایی است .

برنامه ریزی برای عمل جراحی کاشت حلزون روندی دقیق و نیازمند ویزیت های مکرر توسط جراح فوق تخصص بیماریهای گوش و تیم همراه وی است ، در نهایت جراح نحوه کار دستگاه و نحوه جراحی و انتظارات پس از عمل را برای شما توضیح خواهد داد .

قبل از ورود به جراحی کاشت حلزون لازم است روشهای ساده تر در دسترس نظیر سمعک بسته به شدت کاهش شنوایی برای فرد امتحان شود ، از طرفی بیمار و خانواده وی آمادگی های لازم جهت استفاده ازدستگاه را پیدا کنند . زیرا بسیاری تصور نادرستی از کاشت حلزون دارند فکر می کنند مانند پیوند کلیه قرار است عضوی در گوش آنها کاشت شود ، در حالیکه دستگاه کاشت حلزون دارای اجزاء خارجی و قابل روًیت هم است .

پس از کاشت حلزون برنامه های باز توانی شامل ملاقاتهای منظم با پزشک ، همکاران شنوایی شناس ، گفتار درمان جهت تنظیم و نظارت بر کارکرد دستگاه و پاسخ دهی فرد به آن ، نیاز است .

• به طور کلی کاشت حلزون برای افراد زیر مناسب است :

• افراد بزرگسال با کاهش شنوایی دو طرفه حسی عصبی شدید تا عمیق
• کودکان ۲ تا ۱۸ ساله با کاهش شنوایی دو طرفه شدید تا عمیق
• کودکان زیر ۲ سال با کاهش شنوایی حسی عصبی دو طرفه عمیق

کاشت حلزون در بازه سنی ۸ ماهه تا ۹۰ ساله انجام می گیرد که بسته به شرایط بیمار است

کاشت حلزون وقتی پیشنهاد می شود که سمعک کارآیی خوبی برای درک گفتار نداشته باشد ، ارزیابی شنوایی هم با و هم بدون سمعک انجام می شود تا میزان سود بیمار از سمعک مشخص شود .

• فاکتورهای مهم دیگر در خصوص تصمیم گیری برای کاشت حلزون :

• عدم وجود منع پزشکی برای عمل کاشت حلزون
• وجود انگیزه کافی در فرد و خانواده اش جهت شرکت در برنامه های بازتوانی بعد از کاشت
• وجود حمایت خانواده
• وجود درک واضح و روشن از محدودیت ها و توانائی های کاشت حلزون

• سمعک های قابل کاشت :

در بعضی از انواع کم شنوایی سمعک های معمولی قابل استفاده نیستند و افراد از عملکرد آنها رضایت ندارند . گاهی نیز فرد ترجیح می دهد که تا حد امکان سمعک وی در دید عموم نباشد ، امروزه با پیشرفت در علم بیماریهای گوش و شنوایی شناسی نسل جدیدی از وسایل کمک شنوایی با کارآیی و زیبایی بهتر به بیماران ارائه می شوند .

• انواع کاهش شنوایی :

ما دو نوع کاهش شنوایی داریم نوع حسی عصبی که حلزون و یا عصب گوش در آن درگیر است و نوع هدایتی که مربوط به اشکالات گوش خارجی و میانی است ولی گوش داخلی و عصب شنوایی سالم است

نسل جدید سمعک های کاشتنی به دو دسته عمده تقسیم می شوند :

نوع اول : سمعک های استخوان مانند BAHA (Bone – Anchored Hearing Aid)

نوع دوم : سمعک های قابل کاشت در گوش میانی مانند Vibrant sound Bridge

BAHA دارای یک جزء تیتانیومی است که با کمک جراح توسط جراح فوق تخصص بیماریهای گوش در استخوان پشت گوش زیر پوست کاشته می شود ، یک پردازشگر صوت روی این  پایک از بیرون سوار می شود و صدا را از راه استخوان مستقیما به گوش داخلی و عصب شنوایی می رساند در سالیان اخیر سایز جزء خارجی دستگاه کاهش یافته است و براحتی در موهای فرد پنهان می شود .

BAHA برای انواع کاهش شنوایی هدایتی ، مختلط و افراد دچار کری یکطرفه کاربرد دارد ، امروزه به کودکان دچار انسداد مادرزادی کانال گوش خارجی نیز BAHA پیشنهاد می شود . سن مناسب برای کاشت BAHA بالای ۵ سال است .

بیمار می تواند قبل از تصمیم گیری برای کاشت BAHA با استفاده از دمو های موجود در کلینیک، بهبود شنوایی با آنرا تجربه کند و در صورت تمایل اقدام به جراحی نماید .

• (VSB )vibrant sound bridge :

این نوع از سمعک ها برای کاهش شنوایی حسی عصبی متوسط تا شدید کاربرد دارند مانند پیرگوشی .

جزء داخلی سمعک های کاشتنی بوسیله عمل جراحی روی استخوانچه های گوش میانی سوار می شوند در نوع VSB جزء داخلی به اندازه دانه برنج است ، جزء خارجی یا پردازشگر صدا VSB حدود ۲٫۵  سانتی متر است که پشت گوش و زیر موها پنهان می شود .

در واقع در اغلب این دستگاهها پرده گوش و زنجیره استخوانچه ای در جمع آوری صوت نقش دارند و در نهایت جزء داخلی کاشته شده انرژی صوتی را به الکتریکی شنوایی تبدیل می کند ، جزء داخلی قابل تنظیم است ، عمر باتری این سمعک ها متغیر است و نیاز به تعویض باتری وجود دارد .

مثلا در خصوص VSB اگر بیمار هر روز هفته ۱۶-۱۲ ساعت از دستگاه استفاده کند هفته ای یکبار نیاز به تعویض باتری دارد .

جراحی کاشت این نوع سمعک ها تنها توسط جراح متبحر فوق تخصص گوش که در زمینه اعمال جراحی این رشته تجربه فراوان دارد قابل انجام است زیرا اگر قطعات فلزی دستگاه به خوبی در جای درست نصب نشوند دستگاه کار نخواهد کرد .

• کارآیی سمعک ها ی کاشتنی در گوش میانی :

بیشتر بیماران از درک و تمایز خوب گفتار و شنیدن با این دستگاهها راضی هستند و حتی تمایل به جراحی گوش مقابل پیدا می کنند .طبق آمار در خصوص VSB در افراد دچار کاهش شنوایی حسی عصبی تا ۹۴ درصد رضایتمندی داشته است .

چه کسانی کاندیدای VSB هستند :

افراد ۱۸ سال به بالا با کاهش شنوایی حسی عصبی متوسط تا شدید که یا از سمعک معمولی سود نمی برند یا تمایل به استفاده از آن ندارند.

• محدویت :

• محدودیت اصلی VSB در حال حاضر در ایران عدم پوشش بیمه و گران بودن هزینه دستگاه است
• نیاز به تعویض باتری